Phật giáo là một trong những tôn giáo chính của Việt Nam. Trong đó, Quán Thế Âm Bồ Tát có vị trí quan trọng và được thờ phục rộng rãi. Khi du nhập vào dân gian, hình tượng của Bồ Tát có nhiều biến hóa khác nhau. Kết hợp thêm các truyền thuyết, tín ngưỡng dân gian, chúng ta có Quan Âm Thị Kính, Quan Âm Tống Tử, Quan Âm Diệu Thiện (Nam Hải). Pho tượng Phật Bà Quan Âm nổi tiếng nhất và được công nhận như Bảo vật quốc giá từng thuộc về chùa Hội Hạ. Cùng đi sâu tìm hiểu về phong cách tạo tác và ý nghĩa tượng Phật Bà Quan Âm chùa Hội Hạ qua bài viết dưới đây.
Nguồn gốc và ý nghĩa thờ tượng Phật Bà Quan Âm Diệu Thiện
Nguồn gốc ra đời của Quan Âm Diệu Thiện
Quán Thế Âm Bồ Tát được các bộ kinh Phật, sử liệu ghi chép lại là một vị Bồ Tát có vị trí quan trọng và được thờ phụng phổ biến trong Phật giáo, nhất là Phật giáo Đại Thừa. Ngài ngự ở thế giới Tây Phương cực lạc, nơi có Đức Phật A Di Đà làm giới chủ. Bồ Tát biểu thị cho tình thần Đại Bi, là đặc trưng cho tinh thần giác tha của Phật giáo Đại thừa. Ngài tìm tới những nơi có tiếng than khóc, cầu xin để cứu vớt và giác ngộ chúng sinh. Quán Thế Âm hiện thân ở mọi hình dạnh, từ nam nhân tới nhữ nhân, ma vương,.. Tại các nước Á Đông như Trung Quốc, Nhật Bản, Việt Nam, Ngài thường được hình tượng hóa với dáng vẻ nữ nhân.
Truyền thuyết về Quan Âm Diệu Thiện được truyền miệng trong dân gian Việt Nam qua lối truyện thơ. Bài thơ viết theo thể lục bát, nói về một vị công chúa đã xuất gia ở Việt Nam để độ hoá cho vua cha có nhiều tội ác. Sự tích này cũng có một dị bản lưu hành ở Trung Hoa. Vị công chúa này, nguyên ở nước Hùng Lâm thuộc Ấn Độ, là người con gái thứ ba của Diệu Trang Vương.
Phật Bà Quan Âm có vị trí quan trọng, được nhiều Phật tử thờ phụng
Công chúa này lớn thông minh, xinh đẹp như hoa, như nàng chỉ say mê kinh kệ và có lòng quy y Phật. Nhà vua muốn công chúa xuất giá, không thành liền đốt chùa nơi nàng ngự, một con cọp trắng xông ra cõng công chúa mang đến chùa Đại Hương Sơn. Diệu Thiện tu hành ở đó, đắc thành chính quả, cảm hoá được muông thú. Sau này, nhà vua mắc bệnh, nàng trở về cứu độ cho cha mẹ và các chị gái.
Hình tượng Phật bà Quan Âm 42 tay chính là sự hiện hình thiên thủ thiên nhãn. Đức Quan Âm Diệu Thiện vì cắt tay, móc mắt chữa bệnh cho cha mà sau hiện hóa ngàn tay ngàn mắt.
Ý nghĩa thờ tượng Quan Âm Diệu Thiện
Tượng Quan Âm Diệu Thiện với 42 thủ nhãn ấn pháp thể hiện diệu dụng của chú Đại Bi, đúng với tinh thần “Giác tha” của nhà Phật. Quan Âm Bồ tát có hạnh nguyện sinh ngàn tay ngàn mắt, có thể làm lợi ích an vui cho tất cả chúng sinh với thần chú (Đại Bi). Quan Thế Âm Bồ Tát vì muốn cho chúng sinh được an vui, được trừ tất cả các bệnh, sống lâu, diệt tất cả các nghiệp ác tội nặng, được xa lìa chướng nạn, được tăng trưởng công đức của pháp lành, được thành tựu tất cả các thiện căn, được tiêu tan tất cả sự sợ hãi, được mau đầy đủ tất cả những chỗ mong cầu mà nói ra thần chú này.
Pho tượng Phật Bà Quan Âm chùa Hội Hạ được công nhận là Bảo vật Quốc gia
Tượng Quán Thế Âm thường được đặt ở vị trí quan trọng, nơi có không gian thanh tịnh. Vào mỗi dịp đặc biệt, hay những khi con người lâm vào một sự việc cấp thiết, người ta sẽ thành tâm dâng lễ, nguyện cầu được hóa giải.
Vị Bồ Tát có tấm lòng tại thế gian, theo dõi vạn vật để hóa giải mọi lầm than, dẫn dắt con người về đường hướng thiện. Cá thể Ngài thành một tượng Phật, thỉnh về thờ phụng là việc thể hiện sự thành kính. Bồ Tát Quán Âm chiếc khắp cõi chúng sinh để hóa giải những đau khổ, những tiếng kêu oán thán của muôn loài, đưa chúng sanh thoát khoải cõi u minh. Ngài cũng là vị Bồ Tát che trở cho những người phụ nữa sắp sinh nở, giúp họ bình an qua khỏi. Những ai cầu con trai, hay hiếm muộn Ngài ban phước cho có đinh tử. Đôi khi, chỉ cần ngắm nhìn tượng Ngài, sẽ làm cho lòng thanh tĩnh, dẫn lối tư tưởng về đúng mực, tránh có quyết định sai lầm.
=>> Có thể bạn quan tâm: Báo giá thỉnh tượng Quán Thế Âm Bồ Tát bằng đồng tốt nhất
Bảo vật Quốc gia – Tượng Phật Bà Quan Âm chùa Hội Hạ
Ngày 30-12-2013, Pho tượng Phật Bà Quan Âm chùa Hội Hạ, hiện vật thuộc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định công nhận là Bảo vật quốc gia. Pho tượng cao 315 cm, nặng khoảng 3 tấn. Đây là một trong những pho tượng Quan Âm Bồ Tát bằng gỗ lớn và đẹp nhất của loại hình tượng Quan Âm Diệu Thiện mang phong cách nghệ thuật thế kỷ 16.
Pho tượng Quan Âm chùa Hội Hạ là một trong những pho tượng bằng gỗ có phong cách nghệ thuật sớm nhất hiện còn được lưu giữ. Pho tượng được ghép từ nhiều miếng gỗ lớn, nhỏ bằng nghệ thuật tạo tác đạt ở đỉnh cao của nghề gỗ.
Hình thức của pho tượng là Phật Bà Quan Âm nhiều tay ngồi trên tòa sen được đỡ bởi quỷ trên “biển Nam Hải”. Hai bên có Thiện Tài Đồng Tử và Long Nữ theo hầu – hình ảnh quen thuộc trong nghệ thuật tạo tượng Quan Âm Diệu Thiện (Nam Hải) bằng gỗ các thế kỷ 16 – 17 – 18 trong chùa Việt Nam. Pho tượng Quan Âm chùa Hội Hạ được tạo ra bởi nghệ thuật tạo hình đặc sắc. Tổng thể pho tượng hoành tráng mà vẫn giữ được sự tinh tế, tỉ mỉ trong từng chi tiết. Có sự thống nhất về mặt phong cách tạo tượng từ sớm đã làm tăng giá trị nghệ thuật và giá trị lịch sử của pho tượng, đưa pho tượng vào hàng Bảo vật quốc gia.
Tượng Phật Bà Quan Âm hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam
=>> Có thể bạn quan tâm: Tượng Phật Bà Quan Âm chùa Linh Ứng
Những đặc điểm nổi bật của tượng Phật Bà Quan Âm
Tượng Quan Âm chùa Hội Hạ được chế tác theo hình tượng của Quan Âm Diệu Thiện. Tượng có kết cấu chia làm 2 phần chính: Phần thân tượng và phần bệ tượng.
Phần tượng thể hiện là hình ảnh Phật Bà Quan Âm với 42 tay. Đầu đội mũ Thiên quan, gương mặt tròn đầy thể hiện vẻ đẹp của sự từ bi, đức độ. Những bắp tay căng tròn, những bàn tay với ngón tay mềm, mũm mĩm, duyên dáng đang vươn ra. Trong số 42 tay, đôi tay chính chắp trước ngực thể hiện thủ ấn Liên hoa hợp chưởng, hai tay đặt dưới lòng kết thủ ấn Thượng phẩm thượng sanh.
Mỗi bên vai 19 cánh tay tỏa sang hai bên, xòe mở, mỗi tay tượng đều cầm pháp khí. Có thể nhận thấy một số pháp khí như: Sổ châu thủ; Nguyệt tinh ma ni thủ; Ngũ sắc vân thủ; Bảo kiếp thủ; bảo bát thủ; cô lâu… Nhiều pháp khí đến nay đã không còn nhưng ta vẫn có thể bổ sung khi đối chiếu Tứ thập nhị thủ nhãn đồ của chú Đại Bi.
Tượng Phật Bà Quan Âm chùa Hội Hạ được cấu tạo bởi 2 phần chính. Các chi tiết hoa văn, đường nét đều tinh xảo, tỉ mỉ, thể hiện phong cách tạo tác thế kỉ 16
Phần bệ tượng lại được chia làm hai phần. Phần trên là quỷ đội tòa sen, hai bên là Thiện Tài Đồng Tử và Long Nữ đứng trên đài sen trồi lên từ mặt bể. Phần dưới là bệ lục giác, mặt trên bệ lục giác thể hiện “biển Nam Hải”. Bệ lục giác được chế tác với 3 tầng, có nhiều lớp trang trí thể hiện những hình ảnh hoa cỏ, động vật vừa ở thế giới thực vừa ở thế giới Phật thoại như: Rồng, cá hóa rồng, kỳ lân, sư tử, hoa sen, hoa cúc… vô cùng đẹp đẽ, sinh động. Các hình ảnh này được thể hiện bằng phong cách nghệ thuật đặc trưng của thế kỷ 16.
Tòa sen có 3 lớp cánh sen tròn, tạo tác khéo léo để cho ra hình xoắn tạo hình tựa bông hoa ở đầu cánh sen. Đây cũng là một hình thức trang trí thường gặp của nghệ thuật nửa cuối thế kỷ 16 sang đầu thế kỷ 17. Hình tượng Thiện Tài, Long Nữ đứng trên tòa sen nổi lên từ mặt bể, sóng hàng 2 bên có tỷ lệ nhỏ hơn rất nhiều so với tượng Quan Âm. Các đường nét trên gương mặt, trang phục và tỷ lệ cơ thể rất hài hòa, đường nét tinh tế. Long Nữ hai tay dâng ngọc gợi lại tích truyện Long Vương dâng Phật Bà Quan Âm viên dạ minh châu.
Ngoài ra, dựa trên các dấu vết còn lại đến nay cho thấy, pho tượng đã từng được sơn son thếp vàng toàn bộ cả thân và bệ tượng.
Bảo Long – Đơn vị chế tác tượng Phật Bà Quan Âm uy tín hàng đầu
Các mẫu tượng phật bằng đồng của Đúc Đồng Bảo Long được chế tác hoàn toàn bằng tay người nghệ nhân giỏi làng đồng Ý Yên, Nam Định. Sau khi hoàn thiện, tượng tượng Phật Bà Quan Âm của chúng tôi được các Thầy ở chùa, quý phật tử đánh giá cao về chất lượng cũng như cơ khối tổng thể, sự tinh xảo, vẻ đẹp hài hòa. Ngoài ra, Bảo Long có sản phẩm khác như tranh đồng, đồ thờ cúng bằng đồng, đồ phong thủy…
Bên cạnh đó, Bảo Long cam kết sử dụng đồng chuẩn, thanh khiết. Nói không với đồng pha tạp chất, đồng rác cho thành phẩm có độ bền vượt trội. Bảo hành lên đến 20 năm, không xuống cấp, xỉn màu đối với sản phẩm thường. Bảo hành trọn đời đối với các dòng tượng dát vàng 9999.
Nếu quý khách đang quan tâm đến các sản phẩm của chúng tôi, vui lòng liên hệ Hotline để được tư vấn và báo giá tốt nhất.
ĐÚC ĐỒNG BẢO LONG
Hotline: 0984.888.889 – 0915.979.388